Czuję, że jestem inny niż moi rówieśnicy. Cykl.3/Odc.10

Tagi:

ADHD | akceptacja | autentyczność | bezwarunkowa akceptacja | budżet obywatelski | depresja | diagnoza | emocje | frustracja | gniew | inność | konsultacja | kontrola | kryzys psychiczny | lęk | niepełnosprawność | niepewność | odrzucenie | ograniczenia | osąd | pierwsza pomoc psychologiczna | poczucie wartości | presja | profesjonalne źródła | przyjaciele | przyszłość | psychiatra | psycholog | relacje | rodzina | rówieśnicy | rozmowa | samotność | smutek | specjalistyczna pomoc | spektrum autyzmu | status finansowy | strach | strategie wsparcia | stres | sytuacje życiowe | terapia | trudności emocjonalne | wsparcie | wsparcie społeczne | wstyd | wyrażanie emocji | zdrowie psychiczne.

Dziś porozmawiamy sobie, a właściwie podsumujemy nasze dotychczasowe spotkania. Nasz podcast ma taką nazwę, która trochę podsumowuje całość, czyli „Nie jesteś sam – pierwsza pomoc psychologiczna”. To stwierdzenie „nie jesteś sam” niech będzie tutaj kluczem.  

Chciałyśmy porozmawiać o tym, co zrobić, kiedy czujesz się trochę inny niż rówieśnicy. Z różnych względów możesz czuć się mniej akceptowany – być może korzystasz z usług psychologicznych, jesteś w stanie jakiegoś kryzysu psychicznego, czujesz się nieakceptowany przez resztę rówieśników lub z jakiegoś innego powodu masz poczucie, że trochę odstajesz. Boisz się, że zostaniesz odrzucony, osądzony, i nie wiesz, jak sobie z tym poradzić.  

Możesz mieć poczucie, że jesteś gorszy od innych, że jesteś niewystarczający, ponieważ przeżywasz pewne trudności. Możesz też czuć się samotny w tych swoich trudnościach. To może być związane z diagnozą zdrowotną, którą otrzymałeś, z problemami emocjonalnymi, trudnościami w twoich relacjach czy po prostu ze stresem i presją. W takich chwilach łatwo jest uwierzyć, że to ty przeżywasz swoje problemy i że nikt cię nie rozumie.  

Jednak chciałybyśmy właśnie dzisiaj ci powiedzieć, że nie jesteś z tym sam. To, co jest też istotne, to to, że nie oczekuj od siebie, że zawsze będziesz w fantastycznej kondycji. Nie ma w tym nic złego, żeby czasami odczuwać gorszy nastrój. Osoba w kryzysie psychicznym to nie tylko osoba, która boryka się ze smutkiem. To może być osoba, która na przykład boryka się z trudnością wynikającą z jakiejś sytuacji – być może twoi rodzice się nie dogadują, słyszysz krzyki w domu i nie jesteś w stanie sobie z tym poradzić.  

Być może uważasz się za gorszego, bo jesteś na innym statusie finansowym czy społecznym. Być może otrzymałeś diagnozę psychologiczną – może masz zaburzenia ze spektrum autyzmu, ADHD, może borykasz się z jakimiś symptomami depresji. To wszystko są sytuacje, które mogą się zdarzyć. Nie ma w nich nic złego. Nie ma nic złego w przeżywaniu kryzysu, nie ma nic złego w tym, że każdy z nas czasami doświadcza skomplikowanych, intensywnych emocji. Nie ma nic złego w tym, że każdy z nas czasem potrzebuje pomocy – również takiej profesjonalnej, pomocy psychologicznej czy konsultacji u psychiatry.  

To są specjaliści, którzy są od tego, by dawać wsparcie innym, by pomagać przezwyciężać pewne problemy, po to, żebyś mógł się poczuć lepiej. Myślę, że czasami mamy takie poczucie, że to może być coś wstydliwego – że chodzę do psychologa czy do psychiatry. A to są specjaliści tak jak wszyscy inni. Kiedy boli nas głowa czy żołądek, idziemy do lekarza, który specjalizuje się w takich problemach. Podobnie tutaj – jeśli borykamy się z jakimś problemem natury emocjonalnej czy psychicznej, możemy się udać do psychologa czy psychiatry. Jeśli chodzi o emocje osoby, która jest w kryzysie psychicznym, to trzeba powiedzieć, że możesz odczuwać całą masę lęku i niepewności. To jest strach przed niezrozumieniem twojego problemu, strach przed odrzuceniem, niepokój dotyczący przyszłości, ale też na przykład niepokój dotyczący przebiegu terapii czy tego, jak radzić sobie w życiu, jeśli masz tego rodzaju trudność. Z tego powodu możesz odczuwać smutek, możesz mieć poczucie braku kontroli nad sytuacją.  

Ważne, żebyś o tym porozmawiał, ponieważ osoba, która pracuje z tobą, która będzie cię wspierać w wychodzeniu z tego kryzysu, to jest właśnie osoba, która pokaże ci tę drogę i sposoby przejęcia kontroli nad tą sytuacją. Czasami pojawi się też żal wynikający z pewnych ograniczeń dotyczących diagnozy. Być może jest to jakaś forma niepełnosprawności, która ogranicza cię w większy sposób niż widać to u innych osób. To też może wywoływać smutek, złość, frustrację.  

Możesz odczuwać gniew na siebie, gniew na innych, że cię nie rozumieją. Możesz odczuwać frustrację i trudności w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami, które przez to mogą okazywać się trudniejsze. Niekiedy możesz też odczuwać wstyd, możesz mieć poczucie, że jesteś gorszy od rówieśników.  

Zastanów się wtedy, jak sam wspierałbyś taką osobę, która się tak czuje. Jakich rad byś jej udzielił? Co byś jej powiedział, żeby nie czuła się tak odizolowana i nierozumiana przez osoby z najbliższego grona? Czasami wystarczy po prostu być z kimś, kto cię rozumie, z kim jesteś blisko, żeby poczuć, że nie jesteś w tym sam. Rozmowy z przyjaciółmi, dzielenie się emocjami i problemami mogą ci pomóc w trudnych chwilach.  

Pamiętaj, że twój problem nie definiuje cię jako osoby. Jest pewną częścią ciebie, ale zmagania, których doświadczasz, nie określają twojej wartości ani tego, kim jesteś. Z drugiej strony, jeśli jesteś w takiej sytuacji, że wspierasz na przykład osobę w kryzysie, to pamiętaj, żeby okazywać jej akceptację, która będzie bezwarunkowa. Czyli: „Ja nie oceniam ciebie przez pryzmat twojej trudności, ale jesteś dla mnie osobą, która jest autentyczna, prawdziwa, taka, jaka jest. To, że borykasz się z jakąś trudnością, wcale nie oznacza, że musisz być definiowany przez tę trudność.”  

To tak, jakby powiedzieć: „Mam jakąś trudność, ale ta trudność mnie nie definiuje.” To jest rzecz bardzo istotna, która pozwala nam przejąć kontrolę nad różnego rodzaju trudnościami. Jeśli wspierasz taką osobę, zadbaj też o to, żeby ta osoba miała przestrzeń w wyrażaniu emocji. To znaczy, że ona ma prawo odczuwać smutek, żal, poczucie winy czy inne emocje. Nie musisz jej mówić za każdym razem: „Nie smuć się, wszystko będzie dobrze.” Ponieważ zupełnie naturalne jest odczuwanie smutku w niektórych sytuacjach.  

Lepiej dać sobie przestrzeń do tego, żeby te emocje nazwać i dzielić się nimi. Nie ma nic złego w tym, że emocje przeżywamy – to czyni nas przecież ludźmi. Czasem wystarczy po prostu dać komuś znać: „Jestem dla ciebie. Powiedz mi, czego potrzebujesz w tym momencie. Co mogę dla ciebie zrobić?”  

Rozmawianie z innymi ma mnóstwo dobrych stron. Jeśli mówimy o swoich emocjach, o swoich odczuciach, może się okazać, że znajdziemy innych ludzi, którzy przeżywają coś podobnego. To nie jest tak, że tylko niektóre osoby borykają się z trudnościami. To może dotyczyć każdego z nas. To hasło „nie jesteś sam”, które jest nazwą tego cyklu podcastów, w pełni oddaje to, co chciałybyśmy, żeby do was dotarło.  

Może być też tak, że czasami, kiedy wspierasz kogoś w kryzysie, możesz czuć się obciążony tym stanem. Dlatego tutaj znów przyda ci się wiedza z asertywności, o której rozmawialiśmy. Właściwą pomocą będzie też to, że poszukasz w internecie jakiegoś specjalisty i wskażesz to tej osobie, albo zapytasz mamę, tatę, psychologa czy nauczyciela, jak można dotrzeć do pomocy psychologicznej.  

Twój przyjaciel czy przyjaciółka takiej pomocy pewnie potrzebuje. Nie musisz dźwigać tego sam i nie musisz być odpowiedzialny za to sam. Masz prawo nie mieć do tego kompetencji i masz prawo przekierować tę osobę do właściwej pomocy.  

Pamiętaj też, że odpowiednie wsparcie społeczne to kwestia budowania relacji, akceptacji i współpracy wtedy, kiedy pomoc jest potrzebna. W ten sposób uczysz się radzić ze swoimi emocjami i uczysz też innych, jak radzić sobie z emocjami.  

Jeśli jesteś osobą, która boryka się z jakąś trudnością lub ma już trudność nazwaną w postaci jakiejś diagnozy, i masz poczucie, że przez to możesz być inny, pamiętaj, że nie jesteś jedynym dzieckiem, które przeżywa kryzys. Nie jesteś jedyną osobą, która może mieć jakąś diagnozę. Nie ma w tym nic złego. To znaczy, że jeśli już coś zostało nazwane, to w tej chwili już wiemy, z czym się borykamy, i wiemy, jakiego rodzaju strategie mogą być wybrane do wsparcia.  

Najgorzej to kiedy nie wiesz, co się z tobą dzieje, nie wiesz, co się z tym wiąże i jaka przyszłość cię czeka, ponieważ objawy mogą cię przerażać. Lepiej jest coś nazwać i zacząć to wspierać, zacząć z tym pracować, niż udawać, że nie ma się żadnego problemu i na siłę chcieć radzić sobie ze wszystkim sam.  

Nie jesteś sam. Możesz mieć problem, możesz przeżywać trudności. Pamiętaj, że są inni ludzie, którzy mogą ci pomóc. To może przynieść ci pewną ulgę i zrozumienie, że to jest okej.  

Było nam bardzo miło, że mogłyśmy porozmawiać z tobą o tym. Jeśli znalazłeś w tych podcastach coś, co jest dla ciebie interesujące, to jest to nasz ogromny sukces. Jeśli dodatkowo dałyśmy ci kilka wskazówek, żeby cię wesprzeć, to sukces jest jeszcze większy.  

Pamiętaj, że do tych podcastów możesz wracać, możesz ćwiczyć to, o czym rozmawiamy. Możesz też szukać pomocy w innych profesjonalnych źródłach. Pamiętaj, że nie wszystko, co znajdujesz w internecie, jest prawdziwe. Warto przedyskutować z dorosłym, czy strategia, którą widzisz, jest właściwa i co on o niej sądzi.  

Dziękujemy bardzo, że byliście z nami. Bardzo dziękujemy, doktor Ewa Odachowska-Rogalska i doktor Agnieszka Siedler. Dziękujemy i mamy nadzieję do usłyszenia.  

Podcast zrealizowano w ramach projektu „Nie jesteś sam”, finansowanego z budżetu obywatelskiego miasta stołecznego Warszawy na rok 2024. Nagranie wykonano w studiu FabLab Pobite Gary. Realizacja: Centrum Wspierania Rodzin “Rodzinna Warszawa”.