L22: Mirów, Dynasy, Norblin – co kryją warszawskie obco brzmiące nazwy
Tytuł:
Cele lekcji
Zwrócenie uwagi uczniów na bogate wielokulturowe tradycje Warszawy.
Poprzez rozszyfrowywanie znaczenia nazw ulic, obszarów i obiektów, uczestnicy zajęć dowiadują się, że miasto było miejscem życia i działania ludzi o różnym pochodzeniu i wyznaniu.
Przebieg zajęć
1. WPROWADZENIE (10 minut)
Nauczyciel wprowadza uczniów w temat zajęć. Wyświetla slajd z listą obco brzmiących nazw występujących w przestrzeni Warszawy. Wyjaśnia, że są to przykłady nazw ulic, rejonów/obszarów i inne, które swoją genezę zawdzięczają historycznym postaciom lub wprost honorują takie osoby. Potwierdzają, że Warszawa była miastem otwartym, z którą los wiązali przybysze (i ich potomkowie) z różnych zakątków Europy, ludzie reprezentujący różne wyznania i kultury – wielu z nich zasłużyło się dla Warszawy. Mamy wśród nich przykłady architektów, filantropów, artystów i wielu innych profesji.
2. CO KRYJĄ NAZWY (25 minut)
Nauczyciel tłumaczy, że zadaniem uczniów połączonych w małe zespoły będzie rozszyfrować wybrane nazwy (np. po dwie-trzy nazwy na zespół), zebrać informacje zgodnie z wytycznymi zawartymi w karcie pracy oraz przedstawić wyniki swoich ustaleń.
W poszukiwaniu informacji uczniowie mogą skorzystać z Internetu w telefonach komórkowych (na prezentowanym przez nauczyciela slajdzie znajdują się odnośniki do odpowiednich stron z opracowaniami) oraz z udostępnionych wybranych pozycji książkowych z biblioteki.
Do rozdysponowania (wylosowania) przez grupy uczniów będą następujące nazwy:
• ULRYCHÓW (nazwa obszaru/rejonu w Warszawie),
• MURANÓW (nazwa obszaru/rejonu w Warszawie),
• SZMULOWIZNA (nazwa obszaru/rejonu w Warszawie),
• MIRÓW (nazwa obszaru/rejonu w Warszawie),
• ulica DYNASY,
• ulica SZUCHA,
• ulica STARYNKIEWICZA,
• ulica LINDLEYA,
• ulica TYLMANA Z GAMEREN,
• ulica PERECA,
• ulica SOLARIEGO,
• ulica ZAMENHOFA,
• NORBLIN (nazwa przystanku ZTM),
• KOLONIA WAWELBERGA (obiekt zabytkowy).
3. ROZWIĄZANIE ZAGADEK (10 minut)
Kolejne grupy uczniów prezentują wyjaśnienie zagadki stojącej za wylosowaną nazwą.
Końcowy fragment lekcji służy omówieniu wniosków oraz refleksji nad historyczną wielokulturową Warszawą. Wraz z uczniami prowadzący zajęcia zastanawia się, co było tak atrakcyjnego w Warszawie, że cudzoziemcy lub ich potomkowie, ludzie różnych wyznań, wiązali z nią swój los.
4. Galeria
Baza wiedzy
Literatura
Stolica wielu kultur, Tadeusz W. Świątek i Rafał Chwiszczuk.
Warszawa wielu kultur, Tadeusz W. Świątek i Rafał Chwiszczuk.
Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich, praca zbiorowa.
Dzieje Warszawy nazwami pisane, Kwiryna Handke.
Przydatne linki
Polacy z wyboru – strona projektowa prowadzona przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej
Internetowy Polski Słownik biograficzny
Warszawskie dziedzictwo postindustrialne Michała Krasuckiego
Żydowska Warszawa – strona projektowa prowadzona przez Muzeum Historii Żydów Polskich
