L05: Symbole Warszawy

Nauczyciel przedstawia uczniom plansze (bądź zdjęcia) z symbolami (np. supermana, serca, „kg”, króla, etc.) i naprowadza uczniów, iż czasami jeden znak (symbol) może mieć jedno, a nawet kilka uniwersalnych znaczeń. Następnie pyta uczniów, jak rozumieją słowo symbol i z jakim symbolem się zetknęli. Po wspólnej rozmowie przedstawia uczniom trzy grupy symboli wg definicji Słownika języka polskiego. Przy każdej z definicji prosi o podanie przykładów. Zwraca uwagę, że symbolem mogą być np. rzeczy, znaki, liczby, ale również osoby. Nauczyciel może na koniec tej części zajęć ustalić wspólnie z uczniami jakiś swój wyjątkowy symbol albo zwrócić uwagę, czy szkoła ma swój własny symbol.

Nauczyciel prosi uczniów o podanie symbolu, który w ich odczuciu jest związany z Warszawą. W pierwszej kolejności najlepiej naprowadzić uczniów na symbol syrenki, gdyż jest to oficjalny symbol Warszawy. Następnie warto wskazać barwy, posiłkując się zapytaniem np. w jakim kolorze są warszawskie tramwaje lub autobusy, albo pojawiające się czasami w dniu świąt państwowych flagi.

W dalszej kolejności nauczyciel pyta uczniów, czy potrafią wymienić jakiś budynek lub pomnik kojarzony jako symbol warszawski. Można naprowadzać uczniów, iż jest to zazwyczaj obiekt bardzo stary, mający duże znaczenie dla Warszawy i warszawiaków, często odwiedzany przez turystów, znajdujący się pod szczególną opieką i ochroną. Nauczyciel pokazuje uczniom te symbole Warszawy, których sami nie wymienili (patrz: Baza wiedzy dla prowadzącego zajęcia). Następnie wyjaśnia, iż te symbole należą do grupy symboli historycznych i prosi o zastanowienie się, czy jakieś nowe obiekty, ze względu na swoją specyfikę czy wyjątkowość, mogą być współczesnymi symbolami Warszawy. Po krótkim zastanowieniu się, nauczyciel prosi uczniów o odpowiedzi. Ewentualnie koryguje bądź naprowadza uczniów na współczesne symbole Warszawy. Specyficzną grupą są obiekty sportowe, które również stają się symbolami (Stadion Narodowy, stadion Legii, etc.).

Nauczyciel wyjaśnia uczniom, jak ważną rolę w naszym życiu odgrywają symbole. Tłumaczy, iż część z nich została przekazana z pokolenia na pokolenie i stanowi nasze dziedzictwo kulturowe. Podkreśla, że symbole mogą być oficjalne, historyczne, współczesne, a nawet umowne na daną okoliczność czy chwilę. Zwraca uwagę, że oficjalne symbole Warszawy są chronione prawem i zabronione jest ich przekształcanie czy niszczenie.

Nauczyciel przekazuje uczniom pracę domową. W zależności od wieku mogą to być rysunki, napisanie opowiadania nt. symbolu Warszawy, które uczeń poznał bądź odwiedził.

Młodszym uczniom można zadać poszukiwanie syrenki w drodze do lub ze szkoły (znajdują się np. na przystankach, tramwajach, autobusach, latarniach, słupkach antyparkingowych etc.). Starszych uczniów można podzielić na grupy i poprosić o narysowanie symbolu, który jest charakterystyczny dla poszczególnych dzielnic Warszawy (np. Praga-Północ – wybieg dla misiów, Centrum – PKiN, Wola – gazownia, Praga-Południe – Stadion Narodowy, Ursus – niedźwiedź, etc.). Na kolejnej lekcji nauczyciel może omówić wykonane prace.

Warto zwrócić uwagę na przykłady symboli nieprzedstawionych w niniejszym scenariuszu, a podawane przez dzieci, i wykorzystać je jako pracę domową (narysować/opisać).